Volgens Australische media wil China mogelijk een militaire basis vestigen op het eilandenrijk Vanuatu.
China en Vanuatu zouden daarover gesproken hebben. Volgens Australische defensiemedewerkers wil Beijing dat er Chinese schepen op de eilanden kunnen aanmeren.
Vanuatu ontkent de geruchten. “We hebben geen interesse in militaire activiteiten”, zegt de minister van Buitenlandse Zaken van de eilandengroep. Ook een woordvoerder van de Chinese ambassade noemde het verhaal ‘belachelijk’.
Toch maken Australië en de Verenigde Staten zich al veel langer zorgen over de militaire aanwezigheid van China in de Zuidelijke Stille Oceaan.
Verontrustende gevolgen
Vanuatu bestaat uit meer dan 80 eilanden tussen Fiji en Nieuw-Caledonië, bijna 2.000 kilometer uit de kust van Australië. Het zou niet de eerste keer zijn dat een militaire basis zich op de eilandengroep vestigt: in de Tweede Wereldoorlog was het leger van de Verenigde Staten er te vinden.
Volgens Rory Medcalf, hoofd van het National Security College aan de Australische National University, zou de vestiging van een Chinese legerbasis op Vanuatu een paar verontrustende gevolgen met zich meebrengen. "China zou plotseling meer invloed hebben op Australië", schrijft hij in een rapport. "En China zou de legerbasis van de Verenigde Staten op Guam kunnen overvleugelen."
Game changer
Ook de Australische minister-president Malcolm Turnbull mengt zich in de geruchten. "We zouden ons grote zorgen maken om iedere vestiging van een militaire basis op één van onze buureilanden." Volgens de Australische oppositie zou de Chinese legerbasis een "game changer voor de regio en voor Australië zijn".
De Australische minister van Buitenlandse Zaken Julie Bishop bezocht Vanuatu samen met prins Charles dit weekend. Het was een diplomatiek bezoek, bedoeld om het belang van een vrij en internationaal systeem in het Engelse Gemenebest te laten zien.
"Het is een feit dat China meer en meer investeert in activiteiten over de hele wereld", zegt Bishop tegen de Australian Broadcasting Corp. "Ik blijf er vertrouwen in hebben dat Australië de strategische partner van Vanuatu is."
China investeert miljarden
Beijing is van plan om honderden miljoenen dollars te investeren in ontwikkelingsfondsen voor Vanuatu, waar ongeveer 270.000 mensen wonen. Ook betaalt China een nieuwe werf op het noordelijke eiland Espiritu Santo, dicht bij een internationale luchthaven die Beijing helpt te renoveren.
In diplomatieke kringen deden de investeringen in de scheepswerf wat wenkbrauwen fronzen. In de haven kunnen natuurlijk cruiseschepen aanmeren, maar net zo goed marineschepen. Dat zegt Jonathan Pryke, expert op het gebied van de eilandengroep, tegen The Herald.
En hier blijft het niet bij. China stemde ook in met de bouw van een nieuwe woning voor de minister-president van Vanuatu en een gebouw voor het ministerie van Financiën. Daarnaast betaalde het land mee aan het parlement van Vanuatu, een congrescentrum, stadion en een school die waarschijnlijk de grootste onderwijsinstelling in de Zuidelijke Stille Oceaan wordt.
Al met al maakt de regio zich zorgen om de machtsuitbreiding van China, zegt Bates Gill, een Azië-expert, tegen de BBC. De Verenigde Staten en Australië vergeleken de stappen van China in de Zuidelijke Stille Oceaan al met die in India, waar Beijing heeft geholpen met de bouw van verschillende havens.
Opvallend: ook Sri Lanka, Pakistan, Myanmar, de Malediven en een aantal andere landen kregen hulp van China. Iets waar India zich grote zorgen om maakt.
China maakt armere landen via schulden afhankelijk van hen. Als een land de schuld niet kan terugbetalen, gebruikt Beijing dat als manier om voordelige relaties op te bouwen of om meer macht te krijgen.
Eerder dit jaar zei Richard V. Spencer, de Amerikaanse minister van Marine, dat China landen 'met geld bewapent'. Volgens schattingen maken Chinese leningen de helft uit van de totale buitenlandse schuld van Vanuatu.